» KİTAP DETAY {kitap.emo.org.tr}

Ana Sayfa İletişim Bilgileri

SEPETİM: (Boş)

ÖZGÜR YAZILIM, ÖZGÜR TOPLUM:RİCHARD M. STALLMAN’IN SEÇME YAZILARI

Adet:

Fiyatı:

10.00 TL

Sepete Ekle

Yazar Adı:	RİCHARD M. STALLMAN
ISBN No:	978-9944-89-833-1

Yayın No:	GY/2009/1
Yayın Yeri:	ANKARA
Sayfa Sayısı:	285

Giriş

Birçok farklı ortamda sunulmuş makale ve konferans tartışmalarından oluşan bu derlemede, yazılımın nasıl oluşturulduğu, hangi fikri mülkiyet araçlarına sahip olduğu ve yazılım topluluğunun gerçekte neyi temsil ettiği üzerine tartışmaları, özgür yazılım felsefesi ve ortaya çıkışı, yazılım sahipliği, özgür yazılım ve açık kaynak yazılım karşılaştırması, telif hakları, copyleft ve patentler hakkında bilgi ve tartışmaları, Genel Kamu Lisansları‘nın son sürümlerini ve özgür yazılımı anlayabilmek için gerekli birçok tanım, tartışma ve hikayeyi bulacaksınız.

ÖZGÜR YAZILIM, ÖZGÜR TOPLUM:

RİCHARD M. STALLMAN Çevirenler: Serkan Çapkan, Birkan Sarıfakioğlu, Tahir Emre Kalaycı, Çiğdem Özşar, İzlem Gözükeleş

Kredi kartınızla online ödeme yapmak istemiyorsanız veya sorun yaşıyorsanız banka havalesi veya eft yolu ile ödeme yapabilirsiniz.
Ödeme Bilgileri
İş Bankası Yenişehir Şubesi (4218) 5110 No‘lu Hesap (IBAN TR490006400000142180005110)
Açıklama kısmına almak istediğiniz yayın/yayınların adını yazınız.
Ödeme Tutarına 5 TL Kargo ücreti eklemeniz gerekmektedir.
Ödeme yaptıktan sonra dekontu (0312) 417 38 18 No�lu faksa veya emo@emo.org.tr e-posta adresine gönderiniz.

Sunuş

Bilgisayarların ortaya çıkması ve bu ürünlerin kullanılabilir hale gelmesi için gerekli komutların üretilmesi ile ortaya çıkan "yazılım" kavramı, bilgisayarların gelişimi ile paralel bir tarihe sahiptir. Son yarım yüzyılda bilgisayar donanımlarında yaşanan büyük gelişme sonucunda yazılım sektöründe ve bunların diğer alanlarda kullanılması ile hayatımızın her alanında somut olarak fark ettiğimiz büyük bir değişim yaşanmıştır.

Hiç şüphe yok ki bu gelişimi bilimin diğer alanlarındaki ilerlemelerden bağımsız bir ilerleme ya da kendiliğinden ortaya çıkan bir durum olarak görmek, hayata bilim penceresinden bakmamak olacaktır.

Benzer yaklaşım açısı ile bu ilerlemeyi dış etkenlerden ve kendi iç dinamiklerinden bağımsız olarak değerlendirmek de bir başka eksik bakış açısı olacaktır.

Yazılım sektörünün başlamasından itibaren yaşanan süreç, aynen hayatın diğer alanlarında olduğu gibi dünyamızın içinde bulunduğu ekonomik ve siyasi duruma göre şekillendi; yani net bir biçimde söylemek gerekir ki yazılım sektöründeki üretim ve dağıtım yöntemleri, politik bir belirlenimdir.

Her nasıl bilgi ve meta üretiminin olduğu her alan, en çok o alanda etkin olanların faydasına olacak şekilde yönlendiriliyor ise, yazılım alanında da bu durum benzer şekilde gelişme eğilimdedir.

Bir an durup bunun, politik değil salt teknik gelişmelerle belirlenen bir süreç olduğunu düşünelim; acaba günümüzde bilgisayar kullanıcılarının bilgisayar kullanmayı değil sadece bir ürünü kullanmayı biliyor olmaları, gündelik zamanımızın büyük bir kısımını kullanarak geçirdiğimiz programlar üzerinde açıp kapatma ve bize sunulan birkaç ayarı ile oynamaktan başka hükmümüzün olmaması, her bir bilgisayar satın alışımızda donanım ücretinin ortalama %10‘u değerinde bir bedeli o cihazı kullanabilmek için gerekli programın kullanım bedeli olarak ödemek zorunda olmamızı, verdiğimiz zaman artık bizde olmayacak olan bir kitabı bile ödünç verdiğimiz halde, birkaç dakika içinde çoğaltabileceğimiz kullanışlı bir programı bile arkadaşımız ile paylaşamamamız ve düşününce insanın aklına ters gelen daha bir çok yazılım piyasası gerçeği (!), piyasa dinamik sisteminin şans eseri gelip oturduğu herhangi bir kararlılık noktası olabilir mi?
Evet diyenlerin şans oyunlarıyla araları iyi olmalı.

Tam da bu noktada insanlığın çağlar boyu üst üste ekleyerek geliştirdiği bilgi birikimini kullanıp, elde edilen yazılım ürünlerini lisanslama yolu ile aslında insanlığın bilgi birikimini sahiplenen, şirketler için yüksek kar ve kullanıcılar için ürün bağımlılığının sürmesini sağlayan, kullanıcıların gelişimini, uzmanlaşmasını engelleyen ve toplumsal teknolojik geri kalmaya neden olan kapalı kaynak kodlu - özel mülk yazılımlara eleştirimizi netleştirmeli ve tüm bu üretim ve dağıtım biçimlerine bir alternatif olarak varlığını sürdüren, özgür yazılım felsefesi ve hareketini incelemeliyiz.

1983 yılında bu kitabın yazarı Richard Stallman tarafından başlatılan Özgür Yazılım Hareketi, yazılımların özgür olmasını ve kullanıcıların yazılımı kullanma, dağıtma, üzerinde değişiklik yapma ve üzerinde değişiklik yapılmış sürümlerini tekrar dağıtma haklarına şimdi ve gelecekte sahip olmalarını amaçlayan bir harekettir.

Binlerce yazılım gönüllüsünün ve özgür yazılım destekçisinin çalışmaları ile büyük yazılım firmalarına ve oluşumlarına karşı hem teknik hem de felsefi olarak alternatif sunan özgür yazılım, günümüzde sıklıkla dile getirildiği üzere teknik farklılıkları ve üstünlükleri olan bir işletim sistemi ya da yazılım olmasının ötesinde toplumsal amaçları olan, yazılım alanını değiştirmeyi amaçlayan bir harekettir.
Özgür Yazılım Hareketi‘nin temel aracı Genel Kamu Lisansı‘nda da (GPL) görülebileceği üzere Özgür Yazılım Hareketi, yazılımcılar ve kullanıcılar arasındaki paylaşıma ve dayanışmaya özel bir anlam atfeder. Çünkü bilgi birikimi ve toplumsal gelişmenin sağlanmasının buna bağlı olduğunun farkındadır. Diğer bir taraftan programların değiştirilebilmesi ve değiştirilmiş dağıtımların tekrar dağıtılabilmesi de temel özgürlük şartlarındandır. Bu şart, alanda yaratılan toplumsal gelişmeden tüm toplumların faydalanabilmesini sağlayacaktır.

Üretim biçimi yönüyle değerlendirildiğinde de Özgür Yazılım Hareketi, emeğin ücretli emek haline gelmeden de değer bulabileceği, insanların maddi hedefler dışında da geliştirme ve üretim yapma dürtülerine sahip olduklarının bir kanıtı olarak, farklı toplumsal ilişkilerin olabileceği bir dünyaya dair güçlü ipuçları vermektedir.

Birçok farklı ortamda sunulmuş makale ve konferans tartışmalarından oluşan bu derlemede, yazılımın nasıl oluşturulduğu, hangi fikri mülkiyet araçlarına sahip olduğu ve yazılım topluluğunun gerçekte neyi temsil ettiği üzerine tartışmaları, özgür yazılım felsefesi ve ortaya çıkışı, yazılım sahipliği, özgür yazılım ve açık kaynak yazılım karşılaştırması, telif hakları, copyleft ve patentler hakkında bilgi ve tartışmaları, Genel Kamu Lisansları‘nın son sürümlerini ve özgür yazılımı anlayabilmek için gerekli birçok tanım, tartışma ve hikayeyi bulacaksınız.

Üç yaşlarında bir çocuğun görüp beğendiği bir oyuncağa verebileceği iki tip tepki olabilir. Ya "o oyuncaklar benim!" diyecektir, ya da "ne güzel oyuncaklar!" deyip oynadıktan sonra onların bir arkadaşına verecektir. "Ne güzel oyuncaklar" demesi yüzünü toplumsal faydaya dönmesinin ilk adımıdır belki de. Yazılım alanının bir oyun alanı ve paylaştıklarının oyuncak olmamasına rağmen, üretimlerini "benim" değil "bizim" diyerek tüm toplumla paylaşmakla yetinmeyip, bu felsefeyi bütün bir yazılım alanı için etkin kılarak tüm insanlığın faydasına olacak şekilde bu alanı değiştirme cesaretine ve azmine sahip olan Richard Stallman‘ın ve özgür yazılım topluluğunun hikayesini ve fikirlerini büyük bir keyifle okuyacağınızı umuyoruz.

Özgür yazılım, özel mülk yazılım, Linux-GNU/Linux, açık kaynak, copyleft, fikri mülkiyet, patentler ve telif hakları tartışmalarını, toplumumuzda daha fazla kişi için bilinir kılması, egemen kültür tarafından belirlenen ve tartışılmaz, alternatifsiz olarak sunulan yazılım üretim, geliştirme, dağıtma ve paylaşma biçimleri ve anlayışı üzerinde zihin açıcı olması, "özgür yazılım" kavramındaki "özgür" vurgusunun daha da öne çıkması ve tabii ki Özgür Yazılım Hareketi‘nin gelişimine bir katkı sağlaması amacıyla basıma hazırladığımız bu kitabı sizlere sunmaktan onur duymaktayız.

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası
41. Dönem Yönetim Kurulu

İçindekiler

Editörün Notu 1
Yazılım Hakkında Açıklama 5
Başlık Kılavuzu 9
Giriş 13

Bölüm 1: GNU Projesi ve Özgür Yazılım 17
1. GNU Projesi 19
2. GNU Bildirgesi [:Manifesto] 39
3. Özgür Yazılım Tanımı 51
4. Niçin Yazılımın Sahibi Olmamalıdır? 55
5. Bir İsimde Ne Vardır? 61
6. Özgür Yazılımın Açık Kaynaktan Daha İyi Olmasının Nedenleri 65
7. Üniversitede Çalışmanız Durumunda Özgür Yazılımın Yayınlanması 73
8. Özgür Yazılımın Satılması 77
9. Özgür Yazılım Özgür Belgelendirme Gerektirir 81
10. Özgür Yazılım Türküsü 85

Bölüm 2: Telif Hakkı, Copyleft ve Patentler 87
11. Okuma Hakkı 89
12. Telif Hakkının Yanlış Yorumlanması – Seri Hatalar 95
13. Bilim, Telif Hakkını Bir Kenara ‘İtmelidir 107
14. Copyleft Nedir? 109
15 Copyleft: Faydacı İdealizm 113
16. Yazılım Patentlerinin Tehlikesi 117

Bölüm 3: Özgürlük, Toplum ve Yazılım 139
17. Bilgisayarınıza Güvenebilir misiniz? 141
18. Yazılım Niçin Özgür Olmalıdır? 145
19. İnternet Çağında Telif Hakkı ve Küreselleşme 163
20. Özgür Yazılım: Özgürlük ve İşbirliği 189
21. Kullanılmaması Gereken Sözcükler 231

Bölüm 4: Lisanslar 239
GNU Genel Kamu Lisansı (GPL) Sürüm 3 241
GNU Genel Kamu Lisansı (GPL) Sürüm 2 255
GNU Özgür Belgeleme Lisansı Sürüm 1.2 265

GNU Türkçe Ekibi tarafından onaylanmış çeviriler: