Giriş

Bu çalışmayı içerik olarak, iki kısma ayırmak mümkün. İlk bölümde prosedürleri,kontrol mekanizmaları ve diğer özellikleri ile bilgisayar, anlatılıyor. İkinci bölüm isebeyin üzerine odaklı; bilgisayarla karşılaştırıldığında sinir sistemleri, en ileri konudur.Ayrı bir üçüncü bölüm olarak değerlendirilemese de, programlama dili ve kodlamanınrolüne binaen yapılacak bir karşılaştırmadan üretilen adeta bir sonuç bölümüyleçalışma sonlandırılmaktadır. Bu sonuç bölümü, daha öncesinde sibernetik üzerinehiçbir çalışmanın yapılmamış olması dolayısıyla aslında kitabın en değerli kısmıdır.

Sunuş

 "Pek çok insan, yapay zekanın imkansız mı yoksa kaçınılmaz mı olduğu konusunda (günümüzde bile) birbirinin tam tersi görüşlere sahipken, (şu anda bile hemen he yerde karşılaşabileceğiniz) kendi adını taşıyan bilgisayar mimarisinin yaratıcısı, dahimatematikçi John von Neumann, Bilgisayar ve Beyin [:Computer and Brain] kitabı ile her iki kesimi de derinden sarstı. Bu kısa kitap (orijinali 82 sayfa), Yale Üniversitesinde, Neuman‘ın 1956 yılında kullandığı ders notlarından, (1957‘de ölümünün ardından karısı tarafından gözden geçirilerek) ilk baskısı yapıldı. Kitabında bir makinanın biyolojik zeka ile ilişkisini eşi görülmemiş bir açıklık ve kesinlikle özetledi. 1950‘lerin başında belki amatörce ama güçlü bir motivasyonla sinirbilim üzerine başladığı çalışmaları sayesinde, problemi yeteri kadar kavrayacak olgunluğa erişmişti; böylece  profesyonel hayatında kendini adadığı ‘makinaların‘ kavrayış becerilerini geliştirmek üzerine sonuçlar çıkardı. Bugün bile kontrol edilmesi bir hayli zor ve ileri görüşlü hesaplama yöntemini kullandığı yarı-analog stratejiyi önermek suretiyle, kusurlarını hızla telafi eden paralel işlem süreçlerini de kullanarak, günümüzde de herkesin kullandığı sayısal metaforu geliştirdi. Kitap, ilk baskısından 50 yıl sonra, 2000 yılında, sinirbilimci düşünür Paul M. Ve Patricia S. Churcland‘ın (Kaliforniya Üniversitesi Felsefe profesörleri), Nuemann‘ın çalışmasının önemine vurgu yapan önsözü ile 2. kez basıldı. Önsözde de söyledikleri gibi: Von Neumann‘ın bilgisayar mimarisi/donanımı üzerine katkıları kısmen ve yavaş yavaş demode olsa bile, düşünme (algılama/karşılaştırma/ hesaplama ve sonuç çıkarma) üzerine düşünceleri çok uzun süreli bir miras olarak kalacaktır."Bu çalışmayı içerik olarak, iki kısma ayırmak mümkün. İlk bölümde prosedürleri, kontrol mekanizmaları ve diğer özellikleri ile bilgisayar, anlatılıyor. İkinci bölüm ise beyin üzerine odaklı; bilgisayarla karşılaştırıldığında sinir sistemleri, en ileri konudur. Ayrı bir üçüncü bölüm olarak değerlendirilemese de, programlama dili ve kodlamanın rolüne binaen yapılacak bir karşılaştırmadan üretilen adeta bir sonuç bölümüyle çalışma sonlandırılmaktadır. Bu sonuç bölümü, daha öncesinde sibernetik üzerine hiçbir çalışmanın yapılmamış olması dolayısıyla aslında kitabın en değerli kısmıdır.

Bu kitap, yaşayan insan beyni ile bilgisayar arasındaki analojiyi gözler önüne seren 20.  yüzyılın en büyük matematikçilerinden birinin çalışmasıdır. John von Neumann, insanyapımı bilgisayarlarla karşılaştırıldığında bazen (kısmen) sayısal ve bazen (kısmen) analog olarak çalışan ama daima sıra dışı bir istatistiki dil kullanarak işleyen beyninnasıl çözümlendiğini, bu gün bile bizlere ışık tutacak açıklıkta anlatmaktadır. 50 yıl önce yazılmış olmasına karşın, bilgisayar dünyası için bu gün de yararlanılan, henüz aşılamamış bu değerli çalışmayı Türkçeye kazandırmış olmaktan dolayı mutluyuz.

TMMOB- Elektrik Mühendisleri Odası

İçindekiler

Sunuş

Önsöz

İçindekiler

BÖLÜM 1

BİLGİSAYAR (11)

Analog İşlem (11)

-(Geleneksel) temel işlemler (11)

-Çok kull anılmayan temel işlemler (12)

Dijital İşlem (13)

-İşaretçiler, işaretçilerin kombinasyonları ve İfadeleri (13)

-Dijital makine çeşitleri ve temel kombinasyonları (14)

-Paralel ve seri düzenek (14)

-(Geleneksel) Temel işlemler (14)

Mantıksal Kontrol (16)

-Takılı kontrol (16)

-Mantıksal teyp kontrol (17)

-Herbir temel işlem için tek bir parça ilkesi (17)

-Özel bir hafıza parçasına ihtiyaç duyulmasının nedenı (18)

-"Kontrol dizisi" noktaları ile kontrol (18)

-Hafıza-yüklü kontrol (20)

-Hafıza-yüklü kontrolün işleyiş tarzı (21)

-Kontrolün melez formları (22)

Melez Nümerik Prosedürler (23)

-Sayıların melez ifadeleri. Makineler bu temel üzerine Kurulurlar (23)

Kesinlik (25)

-Yüksek (dijital) kesinlik gereksinimleri için nedenler (25)

Modern Analog Makinelerin Özellikleri (27)

Modern Dijital Makinelerin Özellikleri (27)

-Aktif bileşenler; hız soruları (28)

-Gerekli aktif bileşenlerin sayısı (28)

-Hafıza parçaları erişim zamanları ve hafıza Kapasiteleri (29)

-Aktif parçalardan oluşturulan hafıza sekmeleri (29)

-Hafıza parçaları için hiyerarşik ilke (30)

-Hafıza bileşenleri; erişim soruları (31)

-Erişim zamanı kavramının karmaşıklıkları (32)

-Doğrudan adresleme ilkesi (32)

BÖLÜM 2.

BEYİN (33)

Nöronun işlevi üzerine basitleştirilmiş tanımlama (33)

Sinir uyarısının doğası (34)