Giriş

Sunuş

 Telekomünikasyon Notları, Steve Winder`in kaleme aldığı Telecommunication Pocket Book (Telekomünikasyon Cep Kitabından - Bileşim Yayınları -2005)`dan yararlanılarak bir araya getirilmiştir. Bu notlarda özellikle mobil ve internet iletişimindeki hızlı gelişmelerdeki güncelliği yakalayabilmek için kimi eklemeler yapılmıştır. Bu notlar telekomünikasyon sistemlerinin ve çalışma uygulamalarının bir özetini vermektedir, her sistemin tam detaylarını vermek amacında değildir, fakat bunları genel hatlarıyla açıklar. Notlar daha ziyade genel başvuru amaçlıdır. 

Bu notlar öncelikle sinyal kaynaklarını ve bunu takiben bu sinyallerin iletim, aktarma ve işlenmesine uygun elektriksel formata dönüştürülmesi için gerekli ekipmanları anlatmakla başlıyor. Ardından iletim medyası (radyo, bakır tel ve optik fiber) anlatılıyor. İletim için sinyallerin modülasyon ve dijitasyon (sayısallaştırma) metotları ile devam ediyor. Telefon değişim arayüzleri ve anahtarlama, sinyalizasyon ve çoklama işlenmeden önce anlatılıyor. İnternet ve buna bağlı TCP/IP ve HTTP gibi çeşitli protokolleri içeren, paket tabanlı şebekeler de anlatılıyor. En son olarak da standartlar ve organizasyonlar anlatılıyor. 

Notların ilk kısmı Telefon, teleks, mobil telefon, modemler, kablo çeşitlerini konu etmektedir. İkinci kısım radyo, özel mobil radyolar, radyo modülasyonu, anahtarlama, analog-dijital dönüşüm vb. kapsamaktadır. Telekomünikasyon teknolojisi sürekli değiştiğinden, bilgilerini tazelemek isteyen mühendis ve mühendis adayları günden güne değişen son teknolojileri mutlaka izlemelidir.

Telekomünikasyon mühendisleri çoğunlukla kısaltmalar kullanır. Bu notlar, muhtemelen parça parça okunacağından dolayı, bütün kısaltmalar ek olarak verilmiştir. Ayrıca faydalı formüller ve veri tabloları da yer alıyor.

Katkılarından dolayı Sayın Orhan Örücü, Emre Metin ve Hakkı Ünlü`ye teşekkürlerimizi sunarız.

EMO için Derleyen Aydın Bodur

İçindekiler

Derleyen Önsözü 1

Başlarken 9

Ses ve müzik sinyallei 9

Video sinyalleri 10

Veri sinyalleri 11

Telefon donanımı 12

Kısıtlamalar 12

Telefonlar 13

Hoparlörler 16

Mikrofonlar 16

Kulaklık 17

Ödemeli telefonlar 17

Kablosuz telefonlar CT1, CT2 18

Telesekreterler 19

Teleks 20

Teleks işlemi 20

PSTN, özel hatlar ve radyo üzerinden teleks 21

Mobil telefonlar ve çağrı cihazları 23

Analog hücresel sistemler 24

TACS 24

AMPS 27

N-AMPS 28

Dijital Hücresel Sistemler - GSM 28

Acil konumlandırma servisi 30

GSM üzerinde veri         31

Yüksek hızlı devre aktarımlı veri (HSCSD) 31

Genel paket radyo servisi (GPRS) 31

Diğer dijital mobil sistemler 31

GSM1800 31

PCS1900(IS-136) 32

Üçüncü nesil sistemler 32

Kod Bölmeli Çoklu Giriş - CDMA 32

Dijital Kablosuz Sistemler  (DECT), CT3 33

SMS - Kısa Mesaj Servisi 37

GSM TEKNOLOJİSİ HAKKINDA 38

Mobil telefon sisteminin  çalışma ilkeleri 39

Mobil telefon ile telsiz telefon arasındaki fark 39

GSM Şebekesi 40

GSM sistemi "cellular" : hücresel sistemdir 43

Lokasyon yönetimi ile ilgili Handover ve Location Update kavramları 44

LOCATION UPDATE (yer güncelleme); 44

 MOBİL İLETİŞİMDE 4G TEKNOLOJİSİ 45

4G ile hedeflenenler 46

Kablosuz Sistemlerin Gelişimi 47

İlk Nesil 47

İkinci Nesil,  2G 47

Üçüncü Nesil, 3G 47

4G`nin ANA BİLEŞENLERİ 47

Erişim şemaları 47

IPv6 48

Gelişmiş Anten Sistemleri 49

Yazılım tanımlamalı telsiz telefon 49

Gelişmeler 49

4G ile Uygulamalar 50

LTE TEKNOLOJİSİ (Hızlı İnternet) 50

Telefon bağlantısına son: LTE`nin büyük sıçrayışı 50

Hızlı dosya indirme: Saniyede 300 Mbit`e varan aktarım hızları 51

Kısa gecikme süresi: HD video akışı ve video konferans mümkün 51

LTE veri hızını aşağıdaki teknolojilere borçludur 52

Piyasaya çıkış: Tüm iş aygıtlarda ve fiyatta bitiyor 54

Görüntü  yakalama ve görüntüleme 54

Alfanumerik ekranlar – videotekst 56

Video sıkıştırması 58

MPEG2: 58

Modemler 59

Tekrar 59

Frekans kaydırma anahtarı (FSK) 59

Faz modülasyonu 60

Çok seviyeli sinyaller ve gray kodu 65

Çeyrek genlik ve sırık kodlu modülasyon 65

Modem gecikme zamanı 67

Yankı bastırma ve giderme 67

Güvenlik 69

Hata kontrolü ve düzeltme 70

Dikey fazlalık denetimi (VRC) 70

Yatay fazlalık denetimi (LRC) 70

Devirli fazlalık denetimi (CRC) 71

Hata düzeltme sistemleri 71

İleri yönlü hata kontrolü (FEC) 71

Geçirgenlik 73

Modem bağlantıları 73

RS232 arayüzü 74

Faks 77

Veri sıkıştırması 81

Yüksek hızlı veri sistemleri 83

Yerel veri iletimi 83

56 k modemler (V.90 ve V.92) 86

Yüksek hızlı dijital abone hattı (HDSL)   87

Asimetrik dijital abone hattı (ADSL) 90

ADSL (G.lite) 91

Tek-çiftli dijital abone hattı (SDSL) 91

Yüksek hızlı dijital abone hattı 2 (HDSL2) 91

Tek-çiftli HDSL (G.shdsl) 92

Çok yüksek hızlı dijital abone hattı (VDSL) 92

Entegre servisler dijital şebekesi (ISDN) 92

ISDN kullanıcı arayüzü 93

Temel hız arayüzü (BRI) 97

Temel hız arayüzü (PRI) 97

Protokoller 98

ITU – T ve ISDN 99

Temel hızda ISDN için hat kodları 100

Ana hızda ISDN için hat kodları 101

Bakır kablo 102

Bükmeli çift kablo 102

Bükmeli çift empedansı 103

Bükmeli çift hat zayıflaması 104

Diyafoni 106

Enine ekranlanmış kablo 107

Harici tesisat teli 107

Diğer bakır çifti kabloları 108

Koaksiyal kablolar 108

Veri iletim kabloları 109

CAT-3, -4, -5, -6, -7 kabloları 109

Elektrik konnektörleri 110

Yuvarlak çok pinli konnektörler 111

Dikdörtgensel çok pinli 111

Priz konnektörleri 112

Koaksiyal bağlantılar 113

Konnektör sonlandırmaları 114

Optik fiber kablolar 115

Fiber optik kablolar 115

Monomod fiber 116

Adımlı indis çoklu mod 117

Dereceli indis çok modlu fiber 117

Optik fiber kablolar 118

Optik zayıflama 118

Eşleştiriciler, konnektörler ve eklemeler 118

Optik ileticiler 119

Harici modülatörler 120

Optik fiber güvenliği 120

Optik dedektörler 120

Dalga boyu bölme çoklaması (WDM) 122