|
ISBN No: |
9786050101416 |
|
Yayın No: |
GY/2011/9 |
Yayın Yeri: |
ANKARA |
Sayfa Sayısı: |
310 |
|
|
Yeni bir ürün geliştirilirken, mevcut bir imalathane ya da fabrikada iyileştirme kararı alınırken, yeni bir yatırım yapılırken, geliştirilen işin, projenin teknik yanlarından mesul olan yönetici mühendis/teknik insan, yapılacak işin/projenin en fazla yarar getirecek biçimde, ama en kısa sürede, teknik olarak yapılabilirliğini gözetmek zorundadır. Teknik yönetici, bunu gözetirken, çevreye, başka insanlara, topluma, tüm dünyaya zarar vermeden bu yararın ortaya çıkması için çaba sarf eder. Teknik işlerden sorumlu olan yönetici, artık sadece teknik konulardan sorumlu olarak kalmamakta; firmanın mali açıdan da devamlılığını sağlamak üzere görevler almaktadır. Teknik adamlar, mühendisler, mali kararlarda da pay sahibi olmak istiyorsa; firmanın en kısa sürede daha çok kâr etmesi, daha fazla nakit yaratması için de ne gerekiyorsa yapacaktır. Bu kitap, ekonomik açıdan yaşamını sürdürmek için, yaşadığımız sistem içinde, kâr dürtüsüyle, sürekli olarak nakit fazlası yaratmak zorunda olan firmaların tepe yöneticileri olan teknik insanlara dönük kılavuz olarak hazırlanmıştır. Kendilerinden bağımsız verili koşullarda firmalarının işlerini sürdürebilmek için, firmalarının kârlılığını, devamlılığını sağlamak, firmalarının mali yapılarını güçlendirmek için, karar süreçlerinde mühendislerin ve diğer teknik insanların neleri gözetmesi gerektiğine ilişkin bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Firma için kârlılığın sürdürülmesi, içinde yaşanılan sistemin devamlılığı gerçeği üzerine kuruludur. Bu gerçek, verili koşul olarak kabul edilmiş ve üzerine inşa edilen yöntemler, kurallar, bilgiler bu çerçevede paylaşılmıştır. Bütün işletmeler, bilindiği gibi ekonomik bütünlüklerdir. Günümüz dünyasında işletmeler tarafından başlatılan bütün işlerin ekonomik olarak sürdürülebilir olması gerekmektedir. Bu kitabın amacı, iş hayatında üretim ve karar süreçlerinde yer alacak olan teknik insanlara, mühendislere, bir işin, projenin, kârlı ya da ekonomik olup olmadığına dair görüşlerini geliştirebilmeleri için gereken alt yapıyı kurmalarına yardımcı olmaktır. Bir yatırım kararını, sadece mali yöneticilere bırakmadan fikir geliştirebilmelerini, karar almalarını kolaylaştırmalarını sağlamak üzere ihtiyaç duyulan temel mali bilgiler sunulmaktadır. Bu notların ilk 5 bölümünde temel finansman kavramları, oran analizi ve temel ekonomi kavramlarının anlatılmaktadır; 6 ve 7. Bölümler, maliyet muhasebesi ve öngörüler kapsanmakta, bütçe tekniklerinin ve nakit akış tablolarının anlatıldığı bölümlerden oluşmaktadır. Son kısımda ise, faiz ve yatırım değerleme metotları anlatılmaktadır. Kitabın hazırlanmasında, katkı veren Nilgün Çervatoğlu, Çiğdem Özşar ile EMO`dan Hakkı Ünlü, Emre Metin ve Orhan Örücü Ağabeyimize teşekkür ediyoruz.Kitabın hazırlanmasında temel alınan notlar, 2008 yılından bu yana IDC Technologies tarafından mühendislere sunulan "Practical Financial Fundamentals and Project Investment Decision Making" kurs notlarının yanı sıra, BIC`in sunduğu "Yönetim ve Maliyet Muhasebesi" (Şebnem Çelebi) ders notları, Gülşirin Bodur tarafından sunulan "Finansçı Olmayanlar için Finansman" ve "Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesi" ders notlarından, Michael Kinney`in "Cost Accounting Foundation and Evaluations" kitabından, http//:fast.faa.gov adresinde yer alan "Cost Accounting Standartları"ndan ve Türkiyede Muhasebe Standartları ile Uluslararası Finans Raporlama Sistemlerinin tanıtıldığı http://www.muhasebestandartlari.com sitesinden sıklıkla yararlanılmıştır.
Günümüzde birçok alanda olduğu gibi meslek alanımızda da kelimenin tam anlamı ile devasa gelişmeler yaşanmaktadır. Mühendislik eğitimi esnasında okullarımızda oldukça kuvvetli teorik dersler alan öğrencilerimiz, bu derslerin günlük hayata ya da sanayiye yansımaları konusundaki pratik uygulamalarda yetersiz kalmaktadırlar. Bu, bir yandan da yeni eğitim düzeni dedikleri sistemin de bir sonucu belki. Meslek örgütü olarak önemli bir görevimiz, üyelerimiz olan mühendislerin meslek yaşamları boyunca edinmek zorunda kalacakları teorik ve pratik bilgiyi temin etmektir.
Mühendisler mesleklerini meslek yaşamları boyunca öğrenmeye devam ederler. Bu da öğrenme alanında süreklilik demektir. Bu nedenle mühendisçe bir yaşam, öğrenme ve üretim alanında sürekliliğe zorunlu bir yaşam olarak ele alınabilir. Bunun için de mühendislik eğitiminde temel bilgilerin sağlıklı ve tam olarak verilmesi ile sürekli eğitim ve yaşam boyu öğrenime çağdaş bir mühendislik formasyonu kazandırılması önem taşımaktadır.
Örgün eğitim kurumlarının mühendislere kazandırdığı meslek bilgisi ve formasyonu sadece bir başlangıçtır. Eğitimde asıl önemli olan, meslek alanındaki bilgilerin sürekli olarak yenileme ve güncelleme yeteneğidir. Bu yeteneğin verilmesi örgün eğitim kurumlarının asıl görevlerinden biridir. Günümüzde bilim, teknoloji ve mühendislik uygulama alanlarındaki hızlı gelişim, üretim süreçlerinde mevcut bileşenlerin kendilerini sürekli yenilemelerini ve geliştirmelerini zorunlu kılmaktadır. Örgün eğitim kurumlarında verilen eğitim, zaman içinde atıl bilgi haline gelmekte ve yetersiz kalmaktadır. Bu yüzden, artan bilgi birikimine hızlı ulaşma, edinilen bilgi ve deneyimleri paylaşma ve üretim süreçlerinde değerlendirebilme becerisi için sürekli bir meslek içi eğitim şarttır.
Böylesi bir meslek içi eğitim Elektrik, Elektronik, Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendislerinin yasal örgütü Elektrik Mühendisleri Odası‘nın temel görevlerinden biridir. Bu görevi MİSEM kapsamında yapmaya çalışan Odamız bu yapılanmanın en önemli yapı taşlarından birisi olan yayın konusunda da gerekeni yapmaya çalışmaktadır. Odamız bu çalışmaları sırasında bu amacına yönelik yayınlarda büyük bir eksiklik olduğunu da fark etmiştir. Yabancı dilde özellikle İngilizce yazılan birçok kaynak olmasına rağmen, Türkçe kaynak sıkıntısı açıktır. Bu açığı ya da başka bir ifade ile ihtiyacı karşılamak amacı ile tercüme ve telif eserler yazılmasını gündemine alan Odamız, geçtiğimiz dönemde olduğu gibi önümüzde ki dönem de, bir dizi yayın hazırlama gayreti içindedir. Kitabı yayına hazırlayan Sayın Aydın Bodur`a ve kitap seçimi konusunda Sayın E.Orhan ÖRÜCÜ`ye
teşekkür ederken bu yayınımızın ayrıca telif ya da tercüme eser hazırlamak isteyenlere de açık bir
çağrı olduğunu belirterek, bu yayının amacına uygun olmasını ve bir ihtiyacı karşılamasını dileriz.
Saygılarımızla
Cengiz GÖLTAŞ TMMOB -Elektrik Mühendisleri Odası 42. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı Ağustos 2011
Giriş 1. Bölüm: Finansal Tablolar Bölümün Amacı 11 Tarihçe 13 Notların Amaçları 14 | 2. Bölüm: Finansal Tablolar Giriş 18 Maliyet ve Kâr 19 Finansal Bilginin Kaydı 20 Basit Muhasebe Kavramları 22 Bilanço 26 Gelir/Gider Tablosu 37 Nakit Akış Tablosu 40 | 3. Bölüm: Oran (Rasyo) Analizi Oran Kavramı ve Uygulaması 46 Likidite Oranları 49 Kaldıraç Oranı 52 Etkinlik Oranları 56 Büyüme Oranları 63 Du Pont Finansal Analiz Sistemi 65 Sonuç 68 | 4. Bölüm: Yatırım Kararları ve Kârlılık | 5. Bölüm: Ekonomik Etkenler Arz ve Talep 75 Fiyat 78 Makro Ekonomi 93 Gayri Safi Hasıla Enflasyon İş Çevrimleri | 6. Bölüm: Maliyetlerin Hesaplanması Ana Maliyetlerin Belirlenmesi 111 Masraf Tahsisi 117 Genel Gider Unsurları 118 Genel Giderlerin Sınıflandırılması, Toplanması ve Dağıtımı 119 Davranış bazlı sınıflandırma Tek tek ögelerin mantıkla tahmini Yüksek-düşük noktalar yöntemi Ortalama maliyetler yöntemi Analitik yöntem Dağılım grafiği yöntemi En küçük kareler yöntemi Genel giderlerin birincil dağıtımı Genel giderlerin dağıtımı Maliyet paylaştırma Maliyet yükleme İkincil dağıtım Yeniden dağıtım yöntemleri Doğrudan yeniden dağıtım Adım yöntemi Çift taraflı hizmet yöntemi Deneme-yanılma yöntemi Mükerrer dağıtım yöntemi Eşzamanlı denklem yöntemi Genel Gider Absorbe Edilme Oranları Yöntemi 136 Güncel genel gider absorbe oranı Önceden belirlenen genel gider oranı Tamamlayıcı genel gider oranı Normal genel gider oranı Örtük genel gider oranı Çoklu genel gider oranları Kapasite ve genel gider oranı Maliyet Yayma (absorbe) Yöntemleri 145 Üretim birimi yöntemi Doğrudan ücretler yüzdesi Doğrudan malzeme maliyeti yüzdesi Ana maliyetler yüzdesi Doğrudan iş saati yöntemi Makine saati oranı İşçilik Maliyetlerinin Tahsis Edilmesi 148 Zaman oranlı sistemler Akord ayarlı sistemler Parçabaşı tabanlı sistemler Zaman-parçabaşı karışımı sistemler Prim-teşvik tabanlı sistemler Grup teşvik sistemleri Diğer teşvik tabanlı sistemler İşçilik Maliyetinin Dağıtılması 154 Maliyetlendirme İlkeleri 156 İş Maliyetlendirmesi 157 İş Maliyetlendirmesi için Kullanılan Rutinler 157 Proses Maliyetlendirmesi 162 Aktivite Bazlı Maliyetlendirme 169 ABC`nin Temel Unsurları Adım 170 Adım Adım Aktivite Bazlı Maliyetlendirme 174 LCC Hesabı 180 Marjinal Maliyetleme 182 Maliyetlerin Tahmini 186 | 7. Bölüm: Nakit Akış Kavramları Giriş 189 İşletme Faaliyetlerine İlişkin Nakit Akışı 203 Yatırım Faaliyetlerine İlişkin Nakit Akışı 204 Finansman Faaliyetlerine İlişkin Nakit Akışı 204 Endüstriyel Operasyon İçin Nakit Akışı 205 Amortisman İndirimleri 211 Amortisman Yöntemleri 213 Tahmini Nakit Akışı Hazırlamanın Yararları 218 Nakit Bütçeleri 219 İskontolu/İskontosuz Kümülatif Nakit Akışları 227 | 8. Bölüm: Paranın Zaman Değeri Giriş 228 Ana Kavramlar 229 Zaman Doğrusu Faiz İskonto oranı Gelecekteki değer Şimdiki değer IRR-İç verim oranı Tabloların Kullanımı 251 Anüviteler, taksitli ödemeler Elektronik Çizelgeler 255 | 9. Bölüm: Yatırım Önerilerinin Derecelendirilmesi Giriş 263 Mali Analiz Süreci 265 İskonkolu/İskontosuz geri ödeme NPV-Net şimdiki değer Hassasiyet analizi Derecelendirme Yöntemleri 267 İskontosuz geri ödeme İskontolu geri ödeme NPV-Net şimdiki değer NFV-Net gelecekteki değer IRR-İç verim oranı Kar/Maliyet oranı Ortalama getiri oranı Artımlı Maliyet Analizi | 10. Bölüm: Sermaye Yönetimi Giriş 286 Sermaye Yönetim Süreci 286 Verimlilik ve Getiri Oranı 289 | 11. Bölüm: Enflasyonun Etkileri Giriş 292 Ekonomik Değerlendirmede Enflasyon Etkisi 294 Enflasyon ve NPV 296 | 12. Bölüm: Risk ve Belirsizlikler Giriş 300 Hassasiyet Analizi 301 Olasılıksal Hassasiyet Analizi 306 | Ekler -1: Finansal Zaman Faktörü Tabloları Ekler –2: Alıştırmalar |
|