Giriş

Kredi kartınızla online ödeme yapmak istemiyorsanız veya sorun yaşıyorsanız banka havalesi veya eft yolu ile ödeme yapabilirsiniz.
Ödeme Bilgileri
İş Bankası Yenişehir Şubesi (4218) 5110 No‘lu Hesap (IBAN TR490006400000142180005110)
Açıklama kısmına almak istediğiniz yayın/yayınların adını yazınız.
Ödeme yaptıktan sonra dekontu (0312) 417 38 18 Nolu faksa veya emo@emo.org.tr e-posta adresine gönderiniz.

Yayınımız ücretini ödemenizden sonra size pdf ve epub biçiminde e-posta ile tek kullanımlık link gönderilecektir. Link ile ilgili sorununuzda lütfen emo@emo.org.tr adresine epsota gönderiniz. Tarafınıza ayrıca baskılı bir kopya gönderilmeyecektir.

Bu notların hazırlanmasında 2009`da yitirdiğimiz Sayın M.Turgut Odabaşı`nın değerli katkılarını anmadan geçemeyiz. Botaş`ta Elektrik Mühendisliği yapmakta olan Turgut Odabaşı, çeşitli kaynaklardan hazırladığı notları önce Elektrik Tesisat Mühendisleri Dergisinin çeşitli sayılarında meslektaşlarına yararlı olmak üzere yayınladı.

Kendisinin hazırladığı notlardan yararlanarak, notlarının bir kısmını Bileşim Yayınevi aracılığı ile yayınlamıştık. Onun notlarından ve diğer kaynaklardan yapacağımız diğer derlemeleri ise EMO kanalıyla yayınlanması kendi isteğiydi. Ancak bu isteğini hemen gerçekleştirmek mümkün olmadı.

Kitap 9 bölümden oluşmaktadır. Kitabın diğer 9 bölümü şu isimlerden oluşmaktadır. Bu bölümler ayrı kitaplar olarak yayınlanacaktır.

1. Dizayn İşlemleri
2. Tesis Yükleri ve Beslemeye Etkileri
3. Şebeke Konfigürasyonları
4. Güç Kalitesi
5. Güç Kaynakları
6. İletkenlerin Boyutlandırılması
7. Motorlar ve Tahrik Sistemleri
8. Kısa Devre Hesapları
9. Koruma Kontrol ve İzleme

Sunuş

Elektrik Tesisat Notları olarak, Sayın Odabaşının değerli çalışmasından da yararlanarak hazırladığımız bu çalışmanın EMO kanalı ile yayınlanması için başından beri desteğini esirgemeyen Orhan (Örücü) Ağabeyimize, derlemenin hazırlanmasında katkılarından dolayı Emre (Metin) ve Hakkı (Ünlü) kardeşlerime teşekkürü borç bilirim.

Bu tür mesleki yayınların e‐kitap olarak çok düşük bedeller ile meslektaşlarına kazandırmak için bu yayın portalını oluşturma kararı alan 42. Dönem EMO Yönetimine öncü rölünden dolayı teşekkür ederiz.

E-Kitabı Derleyen ve Yayına Hazırlayan
İbrahim Aydın BODUR

İçindekiler

7.1. Asenkron motorlar .  8
7.1.1. Asenkron motorun yapısı   8
7.1.2. Sincap kafesli veya kısa devre rotorlu asenkron motor 10
7.1.3. Moment‐Hız karakteristikleri   14
7.1.4. Asenkron motorun stabilitesi    15
7.1.5. Gerilimin etkisi  .  17
7.1.6. Rotor direncinin etkisi .  18
7.1.7. Motorun yol alması esnasında gereken güç    22
7.1.8 Yol alma esnasında izin verilen sıcaklık yükselmesi    22
7.1.9. Enerji temin edilen şebekenin kısa devre gücü  .  23
7.1.10. Motorlar üzerinde gerilim ve frekans gibi şebeke bozunmalarının etkisi   25
7.1.11. Yol Alma Karakteristikleri   30
7.2. Yük Karakteristikleri    32
7.2.1 Sabit momentli yük karakteristiği  .  32
7.2.1 Sabit güç / moment yük karakteristiği  35
7.2.2 Motorun Yol Alma Süresi    36
7.3. Asenkron Motorlarda Yolverme şekilleri    47
7.3.1. Doğrudan yol verme    47
7.3.2. Yıldız Üçgen yol verme.  131
7.3.3. Kısmi sargılı doğrudan yolverme .  172
7.3.4. Motor statoruna direnç bağlayarak yol verme    173
7.3.5. Oto‐transformatörlerle yol verme  .  183
7.3.6. Bilezikli Asenkron Motorlarda Yolverme  .  187
7.3.7. Soft Starterlerle Yolverme (yumuşak yol vericiler)    188
7.4. Yol Verme Metotlarının Farklı Tahrikler için Uygulanması  .  212
7.4.1. Santrifüj Fanlar   213
7.4.1.1. Santifüj fanlara doğrudan yol verme    213
7.4.2. Santrifüj Pompalar  .  216
7.4.3. Kompresörler.    224
7.4.4. Bantlı konveyörler .  228
7.5. Elektrik Motorlarının Frekans Konvertörü  ile Tahrikinde Boyutlandırma  .  231
7.5.1.  Frekans Konvertörlü Tahrik Sistemlerinin Boyutlandırılması  .  232
7.5.2. Alçak Gerilim Asenkron Motor Frekans Konvertörleri    236
7.5.3. Orta Gerilim Frekans Konvertörleri .  239
7.5.5. Kontrol Metotları  .  243
7.5.6. Frekans Konvertörünün Kullanılması  .  244
7.5.7. Sistemlerin Entegrasyonu    251
7.5.8. AG Sürücülerinin Belirlenmesi  .  255
7.5.9. Frekans konvertörlü sistemlerde boyutlandırma    257
7.5.10. Motorların Yüklenilebilirliği  .  269
7.5.11. Frekans konvertörünün ve motorun seçimi    271
7.6. Reaktans Kullanarak Gerilim Azaltma Metodu  ile yolverme    285
7.7. Asenkron Motorlarla Tahrik Edilen Sistemlerin  Devreye Alınması ve İşletmede Hataların Bulunması    292
7.7.1. Asenkron motor ile tahrik edilen sistemlerin devreye alınmasından önce yapılan  işlemler .  292
7.7.2. Motor Yatakları    299
7.7.3. Motorun  milin ve kaplini ile  tahrik edilen makinanın mili ve kaplininin hizalanması (alimanlama)    301
7.7.4. Asenkron motorların devreye alınması ve işletmenin izlenmesi    309
7.7.5. İşletmenin izlenmesi    316
7.8. Asenkron motorlarla tahrik edilen  sistemlerde meydana gelen problemlerin  başlıca nedenleri  .  319
7.8.1. Gerilim Değişimleri    319
7.8.2. Hatalı moment‐hız karakteristikli motor seçilmesi .  322
7.8.3. Motorun yolalma süresininin çok uzun olması    327
7.8.4. Sürekli çalışma halinde motorun yüklenme miktarının belirlenmesi  329
7.8.5. Motorun Yol alma esnasında ani olarak devre dışı olması   334
7.8.6. Motorun aşırı yükten dolayı devre dışı edilmesi .  335
7.8.7. Aşırı ısınma   336
7.8.8. Gürültü ve titreşim   337
7.8.9. Hataların bulunması için işlem sırası .  339
7.9. İnsan Makine Ara yüzü .  350
7.9.1. İnsan makine arayüzünde bilgi akışı    350
7.9.2. Bağımsızlık .  351
7.9.3.Bağımlılık   351
7.9.4. Operatörün rolü  .  352
7.9.5. Ara yüz tasarımının kalitesi    353
7.9.6. Farklı kontrol ve gösterge üniteleri .  354
7.10. Kontaktörler .  356
7.10.1. Kontaktörlerin seçiminde etkili olan karakteristikler  .  356
7.10.2. Kullanım kategorileri .  358
7.10.3. AC uygulamalarda kullanım kategorileri .  359
7.10.4. Standart motorların çalışma şekilleri  .  361
7.10.5. Kontaktörlerin seçimi   363
7.10.6. AC 1 KATEGORİSİ SEÇİMİ  .  364
7.10.7. AC 3 Kategorisi kullanımı  .  367
7.10.8. Uzun mesafe uzaktan kontrol    369
7.10.9. Kontrol kablosu kesitinin seçimi    370
7.10.10. Kontrol transformatörleri    378
FAYDALANILAN KAYNAKLAR    379
SON SÖZ  .  380